Toelichting verschillen groter dan € 25.000 (bedragen x € 1.000)      

Onderstaand wordt een korte toelichting gegeven van de hierboven genoemde oorzaken van het gerealiseerde resultaat over 2018. Voor een uitgebreidere toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de programma's.

Voordeel taakveld Algemene baten en lasten €410.000 V
Het voordeel op het taakveld algemene baten en lasten wordt naast diverse kleine posten vooral verklaard door:

• het niet inzetten van het restant structurele bestedingsruimte: € 273.000 en de post onvoorzien: € 25.000;
• hogere declaratie BTW gemeenschappelijke regelingen bij het BTW-compensatiefonds € 50.000;
• vrijval niet bestede verplichtingen voorgaande jaren en ontvangen belastingen over voorgaande jaren € 26.000;
• opbrengst inruil vervangingsinvesteringen € 21.000.
• correctie rente baten leverde een voordeel van € 24.000 op.

Nadeel taakveld Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds € 719.000 N
Het nadeel op het taakveld Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds wordt vooral verklaard door:

• negatieve accresontwikkeling en een lagere uitkeringsfactor -/- € 375.000;
• een hoger beroep op het BTW compensatiefonds -/- € 287.000;
• het effect van de hoeveelheidsverschillen -/- € 87.000;
• diverse andere kleine positieve bijstellingen € 30.000.

Nadeel taakveld Bestuur € 42.000 N    
Het nadeel op het taakveld Bestuur wordt vooral verklaard door hogere pensioenverplichtingen. Er moet een hogere bijdrage betaald worden om de pensioenverplichtingen op peil te houden.

Voordeel taakveld Overhead: Effect organisatieontwikkeling € 118.000 V   
Van het budget voor organisatieontwikkeling is € 118.000 niet besteed. UIt de overheveling 2017 en de resultaatbestemming 2017 was bovenop het begrote bedrag van € 46.000 een aanvullend budget beschikbaar van € 497.000. Hiervan is bijna € 160.000 besteed aan loopbaanbegeleiding, onderzoek BMC, audit ICT omgeving en coaching en € 80.000 aan personele knelpunten. Tevens is de niet gerealiseerde bezuinigingstaakstelling  van € 185.000 ten laste van dit budget gebracht.

Voordeel taakveld Overhead: Lagere automatiseringskosten € 56.000 V
Het voordeel op het taakveld Overhead: lagere automatiseringskosten wordt vooral verklaard door:

• lagere onderhoudskosten en kosten voor ondersteuning diverse leveranciers € 30.000;
• lagere kosten onderhoud werkplekken € 9.000;
• lagere kosten aanschaf hard- en software inclusief support € 9.000;
• doorschuiven werkzaamheden naar 2019 € 8.000.

Nadeel taakveld Afval en riolering € 71.000 N
Het nadeel op het taakveld Afval en riolering wordt vooral verklaard door het effect van BTW-compensatie op afval en riolering.

• Voordeel BTW compensatie Afval € 47.000: Door hogere exploitatiekosten wordt meer BTW toegerekend aan Afval. Als gevolg van BTW-compensatie ontstaat hierdoor een voordeel op de Algemene dienst.  De BTW op de exploitatiekosten en investeringen vormen een last in de kostentoerekening aan afval en riolering.
• Nadeel BTW compensatie Riolering € 118.000: Door lagere exploitatiekosten en investeringen ontstaat bij Riolering  een nadeel  van € 118.000 omdat daardoor sprake is van een lagere BTW-compensatie.

Voordeel taakveld Burgerzaken € 36.000 V
Het voordeel op het taakveld Burgerzaken wordt vooral verklaard door lagere bestedingen voor het GEO informatiesysteem. De kosten voor beeldmateriaal zijn meegevallen.  De budgetten zijn niet in zijn geheel besteed i.v.m. uitval van de medewerker Basisregistraties (BAG-WOZ-BG).  Voor deze nieuwe functie met erg vakspecifieke werkzaamheden was geen vervanging.

Voordeel taakveld Ruimtelijke ordening € 102.000 V
Het voordeel op het taakveld Ruimtelijke ordening wordt verklaard door lagere bestedingen op structuur- en bestemmingsplannen. De meeste bestemmingsplannen zijn actueel. Gezien het feit dat enerzijds de actualiseringsplicht is komen te vervallen en anderzijds er een aanzienlijke werkdruk was, heeft het afgelopen jaar de prioriteit gelegen bij de lopende projecten en plannen. Deze plannen en projecten worden voornamelijk door externen geïnitieerd of in samenwerking met de gemeente opgesteld. Hierdoor zijn in het afgelopen jaar minder kosten voor extern advies gemaakt.

Voordeel taakveld Wonen en bouwen: leges omgevingsvergunning € 338.000 V
Het voordeel op het taakveld Wonen en bouwen: leges omgevingsvergunning wordt vooral verklaard door:

• het afgeven van een aantal omgevingsvergunningen in het najaar 2018 met een aanzienlijk bouwsom. Hierdoor is een positief resultaat ontstaan van ca. € 300.000;
• het afgeven van meer vergunningen voor een aantal nieuwbouwprojecten voor woningbouw. Deze aanvragen waren eerder ingediend om het alsnog mogelijk te maken om de woningen te voorzien van een gasaansluiting (verplichting gasloos bouwen per 1 juli 2018). Deze projecten stonden gepland;
• het afgeven van vergunning voor incidentele projecten die niet waren voorzien in 2018.

Voordeel taakveld Wonen en bouwen: budget lostrekken projecten € 49.000 V
In 2018 waren er geen projecten waarvoor een beroep op dit budget is gedaan. Hierdoor valt het budget vrij.

Voordeel taakveld Onderwijsbeleid en leerlingenzaken € 88.000 V
De afgelopen jaren is er sprake van dalende trend in de uitgaven voor het leerlingenvervoer. Bij het opstellen van de begroting 2018 was al bekend dat onder andere het leerlingenvervoer in 2018 opnieuw zou worden aanbesteed (Publiek Vervoer). Daarom is toen besloten om de begroting niet naar beneden bij te stellen.  

Voordeel taakveld verkeer en vervoer: exploitatiekosten wegen en bruggen € 42.000 V
Door omstandigheden moest het eigen personeel veel tijd besteden aan directievoering/toezicht van de aanbesteding voor het vervangen van bruggen en groot onderhoud.  Zo kon te weinig tijd besteed aan de voorbereiding om de werkzaamheden van de reguliere budgetten uit te voeren. Hierdoor is  € 36.000 minder besteed aan het aanbrengen van slijtlagen. Op diverse andere posten ontstond nog een voordeel van € 6.000.

Voordeel taakveld Inkomensregelingen: bijstandsuitkeringen € 859.000 V
Het voordeel ontstaat voornamelijk door een hogere rijksbijdrage (€ 194.000), teruggevorderde uitkeringen (€ 137.000; deze mogen op basis van het voorzichtigheidsprincipe niet worden begroot), lagere kosten uitkeringen (€ 450.000; zie voor meer informatie de paragraaf transities).

Nadeel taakveld Inkomensregelingen: minimabeleid € 35.000 N
Dit is het saldo van lagere uitgaven aan Klijnsmagelden (€ 125.000; zie bestedingsvoorstel) en schuldsanering (€ 143.000) en hogere kosten voor uitkering activiteiten (€ 67.000) en bijzondere bijstand (€ 275.000). Daarnaast is in 2018 een bedrag van afgerond € 40.000 terugontvangen m.b.t. de IOAZ. In verband met de onzekerheid omtrent het terugontvangen van deze bedragen worden deze bedragen niet geraamd.

Voordeel taakveld Volksgezondheid: basisgezondheidszorg € 53.000 V
Onder dit taakveld vallen ook de kosten voor de instandhouding van het CJG. Deze kosten vallen in 2018 afgerond € 53.000 lager uit dan begroot.

Nadeel taakveld Samenkracht en burgerparticipatie € 168.000 N
Op grond van de afrekeningsmethodiek ontving de stichting Welzijn Midden-Drenthe € 168.000 meer subsidie dan begroot.

Voordeel taakveld diversen: schoonmaakkosten € 39.000 V   
Het voordeel op schoonmaakkosten wordt vooral verklaard door:

• Dat het gehele jaar nog niet volledig invulling is gegeven aan het nieuwe schoonmaakcontract van eind 2017;
• Dat op een paar panden minder is schoongemaakt i.v.m. minder verhuur inclusief schoonmaak;
• Dat minder geld is besteed aan schoonmaakmiddelen.

Nadeel taakveld diversen: diverse mutaties met betrekking tot bouwgrond € 375.000 N
Het nadeel op de bouwgrond wordt vooral verklaard door:

• afboeking op verspreide gronden op grond van de BBV: -/-€ 282.000;
• afboeking op strategische gronden op grond van de BBV: -/- € 805.000;
• verplichte tussentijdse winstneming op grond van de BBV: € 452.000;
• winstuitkering VOF Ossebroeken: € 130.000;
• bijdrage van derden in de verkochte bouwkavels in het niet gemeentelijk plan Nagtegael: € 129.000.

Nadeel taakveld diversen: niet in exploitatie genomen gronden en algemene bouwgrondkosten       € 68.000 N   
Dit is het resultaat van diverse mutaties op de nog niet in exploitatie genomen gronden en verspreide gronden. De resultaten daarvan komen ten laste van de algemene dienst. De mutaties bestaan onder andere uit lagere doorberekende rente plan Hoofdstraat 34, lagere opbrengsten verspreide gronden en inhuur externe ondersteuning.

Nadeel taakveld diversen: netto effect kapitaallasten € 45.000 N
Het nadelige netto effect kapitaallasten wordt vooral verklaard door:

• lagere renteopbrengsten op de algemene dienst. Als gevolg van een verplichte verlaging van het rentepercentage is minder rente doorberekend aan de bouwgronden;
• lagere rentekosten voor kasgeldleningen. De werkelijke rentepercentages waren lager dan de begrote rentepercentages voor externe financiering.

Nadeel taakveld diversen: overige legesopbrengsten € 39.000 N
Het nadeel op de overige legesopbrengsten wordt vooral verklaard door:

• lagere inkomsten paspoorten -/- € 12.000;
• lagere inkomsten identiteitskaarten -/-€ 4.000;
• lagere inkomsten rijbewijzen -/-€ 10.000;
• lagere baten van de begraafrechten -/- € 12.000.

Voordeel taakveld diversen: salariskosten ambtelijke organisatie € 303.000 V
Het resultaat op salariskosten wordt vooral verklaard door:

• laat invullen van vacatures;
• laag ziekteverzuim bij team Zwembaden;
• lagere kosten sociale lasten door uitruil bruto loon voor onbelaste reiskostenvergoeding woon-werkverkeer.

Voordeel taakveld diversen: studiekosten € 39.000 V
Het niet besteden van het budget voor studiekosten wordt vooral verklaar door ziekte, personele mutaties, werkdruk en het organisatieonderzoek.

Voordeel taakveld Diversen: resultaat sociaal domein € 769.000 V
Dit is het saldo van voordelen op Wmo en Participatie en een nadeel op jeugdzorg. Zie hiervoor de paragraaf Transities, onderdeel Financiën.

Voordeel taakveld diversen: saldo overige kleinere mutaties € 174.000 V
Dit is het saldo van diverse overige budgetten waarvan de afwijkingen kleiner zijn dan € 25.000.

Toelichting op het overzicht van baten en lasten

Op grond van artikel 28 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten bevat de toelichting op het overzicht van baten en lasten onder andere:

• Een analyse van de afwijkingen tussen de begroting na wijzigingen en het overzicht van baten en lasten  op de volgende onderdelen:

• de lasten en baten per programma;
• de algemene dekkingsmiddelen;
• het resultaat voor bestemming;
• de toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves;
• het resultaat na bestemming.

Hierna staat dit per programma nader uitgewerkt.

Voorafgaand aan deze toelichting is in onderstaande 2 tabellen een analyse opgenomen met de kwalificatie van de overschrijding op basis van de in de Kadernota Rechtmatigheid van de commissie BBV opgenomen soorten begrotingsoverschrijdingen: